समाचार

चितवन,१७ मंसिर।

पर्यटकिय नगरी चितवनको सौराहामा यहि मंसीर २२ र २३ गते दोस्रो नेपाल गोही संरक्षण मेला २०८० को आयोजना हुने भएको छ । गोही तथा नदी प्रणालीको सुरक्षाका लागि समुदायको एक्यबद्धता भन्ने मूल नाराका साथ आयोजना गर्न लागिएका केयर फर नेचर की संयोजक रञ्जना भट्टले पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिइन् । यस संस्थाले यस अघि पश्चिम चितवनको मेघौलमा प्रथम गोही संरक्षण मेला सम्पन्न गरि सकेको छ । संसार भर पाइने बिभिन्न गोहीका प्रजातीहरु मध्ये नेपालमा पाइने घडियाल र मगर गोही विभिन्न संरक्षित क्षेत्र र मध्यवर्ती क्षेत्र वरपरका नदी, ताल तथा सिमसार क्षेत्रमा पाइने हुंदा यीनीहरुको संरक्षण गर्न सहयोग पुगोस भन्ने हेतुले गोही संरक्षण मेला गर्न लागिएको संयोजक भट्टको भनाइ छ ।

गोही मेलामा घडियाल र मगर गोही संरक्षणका लागि नदीमा आश्रित समुदायहरु, बिद्यालयका विद्यार्थी, स्थानीय पर्यटन व्यवसायी, नेचर गाइड, मध्यवर्ती सामुदायिक वन, चोरी शिकारी नियन्त्रण युवा अभियान, संरक्षणप्रेमी व्यक्तित्व, स्थानीय समुदायहरुको संयुक्त सहभागितामा आयोजना हुनेछ । फरक प्रकृतिको यस मेला गोही प्रजातीका सूचनामुलक श्रव्य द्रिष्य सामग्री, पोस्टर, चित्रकला तथा सूचना केन्द्रको अवलोकन गर्न सकिने छ । साथै स्थानीय कला, संस्कृति, खानाका परिकार लगायतका स्टलहरु हुनेछ । मेलाको अवधिभर संरक्षण सम्बन्धि नाटक, गित, नृत्य तथा पेंटिंग कार्यक्रमहरु  हुनेछन् भने बिद्यालयका बिद्यार्थीहरुका लागि, रत्ननगर नगरपालिका र खैरहनी नगरपालिका अन्तर्गतका ८ बिद्यालयहरुमा संरक्षण शिक्षा कार्यक्रम संचालन हुनेछ । कार्यक्रमलाई सहजीकरण र संचालनका लागि गोहीका बिषयमा अनुसन्धान गरेका अन्तरराष्ट्रिय बिज्ञहरु सहित राष्ट्रिय स्तरका अनुसन्धानकर्ता, बिज्ञ तथा विश्वविद्यालयका बिद्यार्थीहरुको उपस्थिति रहने छ ।

    चितवन राष्ट्रिय निकुन्ज र यसको वरपरका नदि तथा सिमसार क्षेत्रमा यसको राम्रो बासस्थान भएता पनि विभिन्न चुनौती र समस्याका कारण यिनीहरुको संख्या क्रमिक रुपमा घटिरहेको तथ्य विभिन्न अनुसन्धानले देखाएको छ र हाल घडियाल गोही ूअति संकटापन्न प्रजाती र मगर गोही जोखिम अवस्थामा सुचिकृत रहेको छ । नेपाल सरकार, विभिन्न राष्ट्रिय तथा अन्तरराष्ट्रिय गैह्र सरकारी संस्था र स्थानीय समुदायको सक्रियताका बावजुत पनि यी प्रजातीहरुको प्राकृतिक बासस्थान र संख्या घट्दै जानु संरक्षणका लागि गम्भिर चुनौती बन्दै गइरहेको सन्दर्भमा गोही प्रजातीहरुको प्रभावकारी संरक्षण, स्थानिय समुदायको थप सहभागिता, वैज्ञानिक सूचना र जानकारी, समग्रमा गोही प्रजातीको दिगो संरक्षण रणनीति तयार र नयाँ पिंढीमा संरक्षण संस्कृतिको विकास गर्नु अत्यन्त आवश्यकिय विषय रहेको छ । मेला दुइ दिन सम्म चल्ने छ ।

चितवन,१७ मंसिर। तस्विर कोमल चन्द्र भगत ।

चितवनका अधिकांश स्थानीय तहले लैङ्गिक समावेशीकरणको नीतिगत व्यवस्थामा मापदण्ड अनुरुप काम नगरेको पाइएको छ ।
स्थानीय तहले आफ्नो नीति तथा योजनामा पन्ध्रौँ वर्ष वर्षीय योजना अनुरुप नीतिगत व्यवस्थाको साथै लैङ्गिक समावेशीकरणका वार्षिक योजनाहरु बनाउनुपर्नेमा नबनाइएको पाइएको हो । चितवनमा सात वटा स्थानीय तह छन् । उनीहरुले मुख्य गरि भौतिक निर्माण तथा ठूलो मात्रामा आर्थिक क्रियाकलाप हुने विकास निर्माणका काममा नीतिगत व्यवस्था गरेपनि लैङ्गिक समावेशीकरण, हिंसा प्रभावितको पुर्नस्थापनालाई नीतिगत सम्बोधन लगायतका सामाजिक विकासका कामहरु नगरेको पाइएको हो । चितवनमा शनिबार चितवन सक्रिय महिला प्रतिष्ठान र मर्यादित महिनावारी पत्रकार, समूहले संयुक्त रुपमा गरेको जिल्लामा हिंसाको तथ्यगत अवस्था र नीतिगत व्यवस्था बारेको सार्वजनिक सुनुवाइमा सरोकारवालाहरुले सामाजिक विकासमा काम नगरेको तथ्य पेश गरेका हुन् । कार्यक्रममा कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै पत्रकार प्रतिमा सिलवालले अझै पनि जिल्लाका पाँच वटा स्थानीय तहले न्यायीक सुनुवाईको लागि इजलासको व्यवस्था नगरेको पाइएको बताइन् । त्यसैगरि स्थानीय तहले लैङ्गिक हिंसा प्रभावितका लागि अल्पकालिन तथा दीर्घकालिन पुर्नस्थापना गृह लगायतका व्यवस्थाको लागि नीति तथा वार्षिक योजनामा चासो नदेखाएको कार्यपत्रमा उल्लेख गरिएको छ । 
भरतपुर, माडी तथा कालिका नगरपालिका लगायतका स्थानका महिला तथा अन्य सरोकारवालाहरुले पनि स्थानीय तहहरुले न्यायीक प्रकृयामा कमजोर भूमिका निभाएको बताएका थिए । हिंसा प्रभावित महिलाहरुको लागि अल्पकालिन आश्रयस्थल सञ्चालन गरिरहेकी मञ्जु खाँडले स्थानीय तहले पनि सेल्टर होमको व्यवस्था गर्नुपर्ने बताइन् ।
श्रमिक नेपालका अध्यक्ष साबित्री पौडेलले न्यायीक समिति र वडा तहको मेलमिलाप केन्द्र पीडित मैत्री नभएको गुनासो गरिन् । पत्रकार तथा हाम्रो भरोसा नेपालका अध्यक्ष सिन्धु ढकालले संचालन गरेको सार्वजनिक सुनुवाइ कार्यक्रममा भरतपुर महानगरपालिकाका उपप्रमुख चित्रसेन अधिकारी, जिल्ला प्रहरी कार्यालयका महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक सेवा केन्द्रका प्रमुख प्रहरी नीरिक्षक सरिता विश्वकर्मा, अधिवक्ता पवित्रा सुवेदी, पत्रकार महासंघ चितवनका उपाध्यक्ष प्रकाशमणी ज्ञवाली, माइती नेपालका संयोजक इश्वर गिरी लगायतले आफ्ना भनाइ तथा प्रश्न राखेका थिए । कार्यक्रमको आवश्यकता र प्रभावको विषयमा चितवन सक्रिय महिला प्रतिष्ठानको कार्यक्रम संयोजक सुजता वर्तौलाले जानकारी गराएकी थिईन् । सोही अवसरमा लैङ्गिक हिंसा न्यूनिकरणका लागि प्रतिवद्धता जनाउँदै सहभागीहरु हस्ताक्षर कार्यक्रममा पनि सहभागी भएका थिए ।

चितवन, मंसिर १६ ।

जलदेवी सामुदायिक बन उपभोक्ता समूहको आयोजना र जिल्ला प्रहरी कार्यालय चितवनको सम्योजनामा मानव वेचबिखन सम्बन्धि एकदिने अभिमुखिकरण कार्यक्रम शनिबार सम्पन्न भएको छ । जलदेबी सामुदायिक वन उपभोक्ता समितिका कार्यबाहक अध्यक्ष ऋषिकेश अर्यालको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा भरतपुर महानगरपालिका वडा नं. २ का वडाअध्यक्ष मनोज रानाभाटको प्रमुख आतिथ्यता रहेको थियो । कार्यक्रममा मानव बेचबिखन र उत्पिडनमा परेका महिलाहरुको हकहित र अधिकारका विषयकसंगै घरेलु हिंसामा परेका महिलाहरुको अवस्था र यसको निदानका लागि सामाजिक संघसंस्थाहरुले खेल्नुपर्ने भूमिका जस्ता विषयमा अन्तरक्रिया गरिएको थियो । सो कार्यक्रममा सहभागीहरुलाई जिल्ला प्रहरी कार्यालय चितवनका प्रहरी निरिक्षक शाहील बुढाथोकीले प्रशिक्षण दिनुभएको थियो । कार्यक्रममा विभिन्न संघसंस्थामा आबद्ध नागरिक समाजका प्रतिनिधि, टोलसुधारका प्रतिनिधि र सामाजिक ब्यक्तित्वहरु र ५० जना महिलाहरुको सहभागीता रहेको थियो । जल देवि सामुदायिक वन उपभोक्ता समुह र भरतपुर महानगरपालिका वडा नं. २ का पुर्व अध्यक्ष पुर्ण बहादुर श्रेष्ठले कार्यक्रमको औचित्य बारे प्रकाश पार्नु भएको थियो ।